Dünya’daki En Yaşlı Kayaç Örneklendi

Kanada’nın Quebec eyaletindeki bir volkanik yatakta 4,28 milyar yaşlı kayalar keşfedildi. Dünya’nın 4,57 milyar yıl yaşında olduğu düşünüldüğünde, bu kaya kütlesinin neredeyse dünyanın oluşumundan kısa bir süre sonra (290 milyon yıl sonra) şekillendiği öngörülmektedir. Daha önce bulunan ve 4,03 milyar yaşında olduğu saptanan Acasta Gnaysları yine Kanada’da keşfedilmişti.

Dünya’nın bilinen en yaşlı kayalarına ait örnekler, Hudson Körfezi’nde geniş yayılım sergilyen “Nuvvuagittuq Yeşiltaş Kuşağı”ndan alınmış.  Örnekler bol miktarda büyük yuvarlak noktalar şeklinde dağılım gösteren granat içeren amfibol minerallerinden oluşturmaktadır. Ayrıca yerkabuğunun oluştuğu ilk dönemlere ait olduğu düşünülen kayalar, pembe-kahverengi renklere sahip.

Nuvvuagittuq yeşiltaş kuşağının basitleştirilmiş jeolojik haritası. Koordinatlar UTM Zon 18 NAD 27. Detay için bkz. J. O’Neil et al., in In Earth’s Oldest Rocks, M. van Kranendonk, R. H. Smithies, V. C. Bennett, Eds. (Elsevier, Amsterdam, 2007), pp. 219–250.
Sahte amfibol (faux amphibolite) olarak adlandırılan, bol granat içeren amfibol minerallerinden oluşmuş ve Hadeyan yaşlı mafik yerkabuğana ait dünyanın bilinen en yaşlı kaya örneği. Fotoğraf: Jonathan O’Neil

Araştırmacılar, kaya örneğinin içeriğinde bulunan radyoaktif Neodimyum-142 ve Samaryum-146 elementlerinin yarılanmasını ölçerek izotopik yaşlandırma yaptılar. Bu jeokimyasal teknik, ilk kez kıtasal kökenli bir kayada kullanıldı. Buna göre örneğin, kabaca 4,1 milyar yıl yaşında olduğu ve 3,8-4,28  milyarlık döneme ait olduğu sonucuna ulaşıldı.

Dünya’nın soğumaya başladığı ilk  dönemlerden kalma bu örnekler, Hadeyan Dönemi’ndeki manto-yerkabuğu durumunu açıkça ortaya koyabilir. Hatta elde edilen veriler hayatın başlangıcı, atmosferin neye benzediği ve ilk kıtanın nasıl şekillendiği gibi sorularda da yeni ufuklar açabilir.

Çalışma, Science dergisinde yayımlandı.

Bu haber, AA, NSF ve McGill Üniversitesi sitelerinden derlenmiştir.

Daha fazla bilgi için https://en.wikipedia.org/wiki/Oldest_dated_rocks

Bir yanıt yazın