Güneş Tutulması ile Depremlerin Meydana Geliş Zamanları Arasında Bir İlişki Var Mı?

Ay ve Güneş’in birlikte, iki haftada bir, yeniay ve dolunay evrelerinde, neden oldukları güçlü gel-gitlerin Yeryuvarı’ndaki bazı tür depremleri tetikleyebildikleri anlaşılmaktadır. Yeryuvarı, Ay ve Güneş’in bir doğru üzerine gelmeleri sonucunda oluşan güneş tutulmaları da yeniay evresinde gerçekleşmektedir. Bu nedenle Güneş tutulmaları da, deprem tetikleme bakımından, olağan güçlü gel-gitlerin sahip oldukları özellikleri taşımaktadır. Ancak, güneş tutulmalarının,…

devamını oku

Türkiye’nin Diri Fay Haritası

Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, mevcut Türkiye Diri Fay Haritası‘nı güncelledi, yeniledi.. En dikkat çekici husus şu; fay sınıflaması. Faylar 4 sınıf altında; deprem yüzey kırığı, Holosen fayı, Kuvaterner fayı ile olası Kuvaterner fayı veya çizgisellik olarak tanımlanmış. Sanırım, fayların bu kadar alt dalda tanımlanmasının nedeni, aktif tektonik ya da neotektonik. Bana kalsa deprem yüzey kırığı…

devamını oku

Deprem Fırtınaları

Genel AçıklamaÖncü ve artçı depremler, kendilerinden belirgin olarak daha büyük olan bir ana deprem ile zaman ve yer bakımından sıkı bir ilişkiye sahiptir. Oysa bir ana deprem ile sıkı ilişki göstermeyen, yerel, ancak yoğun deprem etkinlikleri de gözlenmektedir. Bu niteliklerdeki etkinliklere “deprem fırtınası” (earthquakeswarm) terimi yakıştırılmaktadır. Bir deprem fırtınası, genellikle birkaç gün ile, birkaç hafta arasındaki bir…

devamını oku

Tetiklenmiş Depremler (Genel Bilgilendirme)

Genel AçıklamaDepremlerin çok büyük bir çoğunluğunun, fayların çevresinde, uzun bir sürede birikmiş olan elastik yamulmanın (elastic deformation, elastic strain) bir bölümünün, ani olarak rahatlamasının ürünü olduğu bilinmektedir. Bu rahatlama sırasında, deprem öncesinde söz konusu yamulmanın yamulan kütleye uygulamakta olduğu durağan gerilim (static stress) alanı önemli ölçüde değişmektedir. Bu değişim bazı bölgelerde gerilimin azalması, bazı bölgelerde…

devamını oku

Modern Zemin Mekaniği’nin Kuruluşu: Karl von Terzaghi ve Türkiye

“Modern Zemin Mekaniği”nin kurucusu Karl Terzaghi (1883-1963)’dir. Terzaghi’nin ataları bugün İtalya topraklarında bulunan Lombardiya, Ladi’de uzun bir askeri geçmişe sahiptirler. Karl Terzaghi’de 2 Ekim 1883′te Prag’da Albay Anton ve Amalia Terzaghi’nin çocukları olarak dünyaya gelir. Babasının 1890 yılında erken ölümü üzerine Karl Terzaghi’nin vasiliğini annesinin babası Karl Eberle üstlenir. Dedesi Karl Eberle 1846 yılında Viyana…

devamını oku

Güney Afrika’da 507 Karatlık Elmas Çıkarıldı

Güney Afrika Cumhiriyeti’ndeki Cullinan madeninde 507,55 karatlık bir elmas bulunmuş. Olağandışı denilebilecek kadar pürüzsüz olduğu belirtilen elmas yaklaşık olarak tavuk yumurtası büyüklüğündeymiş. Ağırlığı 100 gramı geçen elmasın, dünyadaki en kıymetli 20 taşın arasında yer alabileceği belirtiliyor. İncelenme aşamasında olan elmasa, henüz paha biçilemiyor. 24 Eylül 2009′da bulunan elmasın, diğer beyaz elmaslara göre benzeri olmayan bir…

devamını oku

BAS: Antarktika Buzullarının Altındaki Topoğrafya Ortaya Çıkarıldı

Antarktika kıtasının buzullar olmadan nasıl görüneceğine dair kapsamlı çalışmanın sonuçları açıklandı. Britanya Antarktika Araştırmaları Kurumu tarafından yapılan çalışmada kıtanın kaya tabanını 3 boyutlu olarak gösteren bir model ortaya çıkarıldı. Antarktika üzerinde 27 milyon noktadan toplanan verilere dayanılarak oluşturulan modelin adı Bedmap2. Araştırma ekibinden Hamish Pritchard ortaya çıkan model sayesinde dünyanın diğer coğrafi bölgelerinde görülen dağ, vadi,…

devamını oku

Antarktika’daki Sondaj Vostok Gölü’ne Vardı

Rus biliminsanları Güney Kutbu’nda (Antarktika kıtasında) buz tabakasını 4 kilometre delerek altta gömülü bir göle ulaştıklarını açıkladılar. Saint Petersburg merkezli araştırma enstitüsünden mühendisler, ilk kez bu tip bir tatlı su gölüne sondaj yapmayı başaran ekip olarak tarihe geçti. 1990 yıllarında başlayan sondaj çalışmalarında, kıtada, şimdiye kadar 300’e yakın yeraltı gölü bulundu. Üstündeki Rus araştırma üssüne atfen Vostok…

devamını oku

Geleceğin Teorik Süper Kıtası: Amasia

İlk önce Arktik Okyanusu ve Karayipler yok olacak. Ardından Kuzey Kutbu’nda çarpışacak olan Asya ile Avrupa (Avrasya) ve Amerika, yeni bir süper kıtayı meydana getirecek.. Özetle, Avrasya’ya kardeş geliyor, Amasia (Amerika+Asya).. Unutmadan, yeni süper kıta modelinde sadece Antarktika ayrı kalıyor. Yale Üniversitesi’ndeki yerbilimciler (jeologlar), Amerika ve Avrasya kıtalarının 50 ila 200 milyon yıllık bir süre içinde birleşeceğini…

devamını oku

Kripton-81 ile Nübiya Kumtaşı Akiferi’nin Keşfi

Dünyanın en eski akiferlerinden biri olan Nübiya* Kumtaşı Suvereni** (NKS), Kuzey Afrika’da 2 milyon kilometrekarelik bir alana yayılıyor. Söz konusu alanın neredeyse tümünü kaplayan yeraltısuyu, kayaların ve kumun arasından son derece yavaş bir şekilde Akdeniz’e doğru ilerliyor; neden hidrolik gradyan, darcy.. Mısır ve Libya’daki efsanevi vahaların kaynağı NKS’nin nasıl bir döngüye sahip olduğu yani akiferin nasıl…

devamını oku

Afrika’nın Akifer Haritası

Nedir, bu akifer (suveren).. Her jeolojik (yerbilimsel) birim bünyesinde su içermez veya barındırdığı suyu vermez ya da zorluk çıkarır. İşte bu sınıfta: akifüj (susavan), akiklüd (suvermez) ve akitard vardır. Akiferse candır, birkaç türü vardır. Ama hepsi su içerir, taşır ve bu mevcut suyun neredeyse tamamını verir. Neredeyseden kasıt şu; santrifüj, kılcal saçak (kaliper), adhezyon, kohezyon…

devamını oku

Kanada’da 1,5 Milyar Yaşında Su Bulundu

Kanada’daki bir kurşun-çinko madeninde tarih öncesi dönemden kalma su bulundu. Suyun 1,5 milyar yıllık olduğu belirtiliyor. Sülfür cevherlerinde bulunan suyun daha önce yüzeyde olduğu ve zamanla kayaların arasından sızıp yeraltında biriktiği düşünülüyor. Laboratuvar incelemeleri devam eden suyun şimdiye kadar bulunan en yaşlı su olduğu belirtiliyor. Ayrıca suyun içinde mikroorganizma bulunup bulunmadığını belirlemek için test yapılıyor….

devamını oku

Kuvars Zengini Kayaçların Kıtasal Kabuk Deformasyonundaki Rölü

Yeni yapılan araştırmaya göre (öz aşağıda) depremleri önceden tahmin etmek, dağ oluşumlarını ve kıta tektoniğini anlamak için yeraltındaki kuvars yataklarından faydalanılabilir. Yerdoğabilimci Anthony Lowry (Yutah Devlet Üniversitesi) ve Marta Perez-Gussinye’nin (Londra Üniversitesi) ortak araştırması fay hatlarının, dağların, vadi ve düzlüklerin oluşumunun ve konumunun ardındaki gizemi çözmeyi amaçlıyor. The role of crustal quartz in controlling Cordilleran deformationLarge-scale…

devamını oku

Ay ile Dünya Benzer İç Yapısına Sahipmiş

Uydu fotoğrafları ve çeşitli çalışmalar, Ay’ın sahip olduğu yüzey şekline dair en ince ayrıntıları gözler önüne sererken, iç yapı hakkındaki bilgiler tahminlerin ötesine geçememişti. Yeni araştırma bu konudaki bilinmeyenleri ortaya çıkarıyor. Son teknolojiyi içeren sismik yöntemler, Ay’ın Dünya’nınkine benzer bir çekirdek yapısına sahip olduğunu gösteriyor. Apollo görevleri sırasında 1969 ile 1972 yılları arasında yerleştirilen ve 1977…

devamını oku

Yeryüzeyinin Geçirgenlik Haritası

Hidrojeoloji açısından geçirgenlik önemli bir değişkendir. Haliyle hidrojeolojinin üst konusu olan ve daha kapsamlı bir alana hükmeden hidrolojide (subilimde) de önemlidir. Kulakları çınlasın Mehmet Hocamızın, Gözenekli Ortam Hidroliği dersinde bizlere anlattığı kadarıyla şunu söyleyebilirim. Gözenekli bir ortamdaki akışkanın akışı, o ortamın akışkanı geçirebilme yeteneği ile sınırlıdır. Düz bir hidrojeolog açısından geçirgenlik hem akışkana hem de…

devamını oku

Bir Yanardağın Anatomisi: Eyyafyallayöküll

Ey-yaf-yal-la-yö-kül (İz. Eyjafjallajökull).. Yaklaşık 190 yıl sonra 2010′un Mart ve Nisan aylarında, İzlanda’daki Eyyafyallayöküll Yanardağı patlamıştı.. Ardından da, içindeki bütün kin ve nefreti kusan yanardağdan yayılan kül bulutu, Avrupa’daki hava ulaşımını felç etmişti.. Çıkan onca patırtıdan sonra Eyyafyallayöküll Yanardağı’nın vücut hatları ortaya koyulmuş durumda.. Eyyafyallayöküll Yanardağı’nı gözlemleyen yanardağbilimciler (volkanologlar), yanardağın patlamasına neden olan olayları aşama aşama ortaya çıkardıklarını söylüyorlar. Yanardağ, iki…

devamını oku

Afar Rift Vadisi Yeni Bir Okyanusun Doğuşuna Tanık Oluyor

Biliminsanları Afrika kıtasında yeni bir okyanusun doğumuna tanık olunduğunu söylüyor. Etiyopya’da 2005 yılında açılmaya başlayan 60 kilometre uzunluğundaki yarık bu zamandan beri yavaş yavaş genişliyor. Araştırmacılar, ileride Afrika kıtasının bu noktada ikiye bölüneceğini düşünüyor. Ama bu sürecin yaklaşık 10 milyon yıl alacağı tahmin ediliyor. Yerbilimciler (jeologlar), Etiyopya’nın ücra bir köşesinde yer alan Afar bölgesinde gözlemledikleri karşısında hayrete…

devamını oku

Dünya’nın En Yüksek Noktası Olan Everest’in Zirve Yüksekliği 8.848 Metre

Uzun süredir Everest’in yüksekliği (yükseltisi, rakımı) konusunda anlaşamayan Çin ile Nepal nihayet bir uzlaşmaya vardı. İki ülkenin sınırları boyunca uzanan dünyanın en yüksek dağının yüksekliğinin 8.848 metre olduğuna karar verildi. Çinli yetkililer, kaya yüksekliğini ölçmek gerektiğini söylerken, Nepalliler ise Everest’in üzerindeki kar tabakasının da hesaba katılması gerektiğinde ısrar ediyordu. Nepal’in başkenti Katmandu’da bir araya gelen temsilciler, sonuçta…

devamını oku

Jeolojik Takvimde “Antroposen” Sesleri Yükseliyor

İnsanoğlunun çevre, iklim kısaca Dünya üzerindeki etkilerinin milyonlarca yıl sürecek değişimlere neden olup olmadığı tartışmaları süre dursun, sanayi devrimi ile yeni bir döneme girdiğimizi savunan kesimin sesi biraz daha gür çıkmaya başladı. Aralarında bir Nobel Ödülü sahibinin de bulunduğu dört bilimci tekrar, dünyanın yeni bir jeolojik (yerbilimsel) döneme girdiğini savunarak, bu çağa Antroposen (Yeni İnsan, İnsan Çağı)…

devamını oku

Jeolojinin Diyalektiği

“Ayaklarımızın altındaki yeryüzü kadar katı” diye bir İngiliz deyişi vardır. Ne var ki bu rahatlatıcı deyişin gerçekle ilgisi yoktur. Ayaklarımızın altındaki dünya sanıldığı kadar katı değildir. Kayalar, sıradağlar ve hatta kıtalar sürekli bir hareket ve değişim durumundadırlar, bu sürecin gerçek doğası ancak bu yüzyılın son yarısında anlaşılmaya başlanmıştır. Jeoloji, gezegenimizin içinde ve üzerinde gerçekleşen tüm…

devamını oku