Keşfedilen Okyanus Tabanının Yüzde 4,7′si Dağlık Yüzde 16,3′ü Tepelik
Yapılan yeni bir araştırma sonucu, deniz yüzeyinde daha önce düşünülenden fazla sayıda deniz dağları ve tepeleri olduğu belirlenmiş. Bu araştırmaya göre, okyanusların yaklaşık yüzde beşinde (%5) deniz dağları var. Bu dağlar da deniz tabanından 1000 metre yukarda yükseliyor. Okyanusların yaklaşık yüzde onaltısında (%16) da, daha küçük tepeler bulunuyor. Bilim insanları deniz dağlarının ve tepelerinin doğal…
Güneş Tutulması ile Depremlerin Meydana Geliş Zamanları Arasında Bir İlişki Var Mı?
Ay ve Güneş’in birlikte, iki haftada bir, yeniay ve dolunay evrelerinde, neden oldukları güçlü gel-gitlerin Yeryuvarı’ndaki bazı tür depremleri tetikleyebildikleri anlaşılmaktadır. Yeryuvarı, Ay ve Güneş’in bir doğru üzerine gelmeleri sonucunda oluşan güneş tutulmaları da yeniay evresinde gerçekleşmektedir. Bu nedenle Güneş tutulmaları da, deprem tetikleme bakımından, olağan güçlü gel-gitlerin sahip oldukları özellikleri taşımaktadır. Ancak, güneş tutulmalarının,…
Jeotermal Sondajı, Maliyet Faktörleri ve Kontratları
Enerji amaçlı bir jeotermal projede ön araştırmalar (eskiler prospeksiyon da der) bitince sıra sondaj yeri vermeye gelir. Dolayısıyla sondaj planı ve maliyeti sıradaki hedeftir, problemdir. Bu çalışmaların nasıl yapıldığını öğrenmek bile başlı başına bir iştir ve okulda bunun eğitimini almazsınız. Kurgu çok önemlidir. Hele özel sektöredeyseniz; “mühendsilik” 1 dolarlık işi daha azına mal etmektir.. Aşağıda Sema Tekin…
Maden Sektöründe Dev Şirket Evliliği: Glencore ve Xstrata Birleşti
Xstrata’nın tersine Glencore kendisi madeni toprağın altından çıkarmıyor. Genelde gizliliğe önem veren bir İsviçre firması olan Glencore, metal, tahıl ürünleri ve petrol alıp satan ve madencilik şirketlerine yatırım yapan bir şirket. Xstrata ise Afrika, Güney Amerika ve Orta Asya’da büyük kömür, nikel ve bakır rezervlerine sahip. Şirketin 2011′deki gelirinin büyük bölümünü bakır alanındaki yatırımları oluştururken,…
Ege Bölgesindeki Derin Sondaj Uygulamaları ve Alınan Dersler
Ege’deki derin sondajlarda önemli veriler elde edilmiştir. Sondaj derinlikleri 3000 metrelere, kuyu dibi sıcaklıkları 288 °C derecelere ulaşmıştır. Bu derinlik ve sıcaklıklarda daha önce karşılaşılmayan sorunlar meydana gelmiş ve sorunlar tam olarak çözümlenmediği için kuyuların üretim kalitesini etkilemiştir. Muhtemelen kuyuların ömrünü de etkileyecektir. GİRİŞSondajların düşük maliyetli ve kaliteli olmasınıetkileyen bir çok husus vardır, en önemlileri…
Türkiye’nin Diri Fay Haritası
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, mevcut Türkiye Diri Fay Haritası‘nı güncelledi, yeniledi.. En dikkat çekici husus şu; fay sınıflaması. Faylar 4 sınıf altında; deprem yüzey kırığı, Holosen fayı, Kuvaterner fayı ile olası Kuvaterner fayı veya çizgisellik olarak tanımlanmış. Sanırım, fayların bu kadar alt dalda tanımlanmasının nedeni, aktif tektonik ya da neotektonik. Bana kalsa deprem yüzey kırığı…
Deprem Fırtınaları
Genel AçıklamaÖncü ve artçı depremler, kendilerinden belirgin olarak daha büyük olan bir ana deprem ile zaman ve yer bakımından sıkı bir ilişkiye sahiptir. Oysa bir ana deprem ile sıkı ilişki göstermeyen, yerel, ancak yoğun deprem etkinlikleri de gözlenmektedir. Bu niteliklerdeki etkinliklere “deprem fırtınası” (earthquakeswarm) terimi yakıştırılmaktadır. Bir deprem fırtınası, genellikle birkaç gün ile, birkaç hafta arasındaki bir…
Tetiklenmiş Depremler (Genel Bilgilendirme)
Genel AçıklamaDepremlerin çok büyük bir çoğunluğunun, fayların çevresinde, uzun bir sürede birikmiş olan elastik yamulmanın (elastic deformation, elastic strain) bir bölümünün, ani olarak rahatlamasının ürünü olduğu bilinmektedir. Bu rahatlama sırasında, deprem öncesinde söz konusu yamulmanın yamulan kütleye uygulamakta olduğu durağan gerilim (static stress) alanı önemli ölçüde değişmektedir. Bu değişim bazı bölgelerde gerilimin azalması, bazı bölgelerde…
Depremin Büyüklüğü: ML, mb, Ms, MD ve Mw
Bir depremin boyutu nedir ve nasıl ölçülür sorularına yanıt bulabilmek için sismologlar (deprembilimciler) değişik yöntemler geliştirmişlerdir. Depremin şiddeti ve yaptığı zararlar depremin merkezinden uzaklaştıkça azalmakla beraber büyüklüğünde (magnitünde) bir değişme söz konusu değildir. Bir depremin şiddeti depremin çevreye verdiği zarara göre belirlenmektedir. Depremin yaptığı zarar binaların yapılış şekli, depremin merkez üstünden dış merkezinden uzaklık, binaların üstüne oturduğu yerin…
20 Soruda Türkiye’de Petrol
1. Açılan her kuyudan petrol çıkar mı? Açılan her kuyuda petrol çıkar diye bir şey söz konusu değildir. Kuyular çok değişik amaçlar için açılabilir. Bazen sadece çalışılan bölgeyi jeolojik olarak daha iyi anlayabilmek için kuyu kazılır. Bu tip kuyular parametre kuyusu olarak isimlendirilir. Bir kuyuda petrol keşfi yapıldıktan sonra, petrolün yayılımını görmek için tespit kuyuları açılabilir. Bu kuyular muhtemel üretim sahasının kenarına…
İsviçre’deki Jeotermal Sondaj Deprem Nedeniyle Durduruldu
İsviçre’nin St. Gallen şehri yakınlarında, jeotermal kaynaklar için yapılan sondaj çalışması depreme neden oldu. 140 santigrat derece sıcaklıktaki termal akışkana ulaşmak için yerin 4.000-4.500 metre derinliğinde yapılan sondaj sonrası bölge, 3,6 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Bazı binalarda ufak hasarlar oluştuğu bildirildi. Bu yüzden, İsviçre’nin yenilenebilir enerji atağı, meydana gelen deprem nedeniyle duraksamaya girdi. Deprem sonrası daha fazla araştırma yapılması için jeotermal…
Modern Zemin Mekaniği’nin Kuruluşu: Karl von Terzaghi ve Türkiye
“Modern Zemin Mekaniği”nin kurucusu Karl Terzaghi (1883-1963)’dir. Terzaghi’nin ataları bugün İtalya topraklarında bulunan Lombardiya, Ladi’de uzun bir askeri geçmişe sahiptirler. Karl Terzaghi’de 2 Ekim 1883′te Prag’da Albay Anton ve Amalia Terzaghi’nin çocukları olarak dünyaya gelir. Babasının 1890 yılında erken ölümü üzerine Karl Terzaghi’nin vasiliğini annesinin babası Karl Eberle üstlenir. Dedesi Karl Eberle 1846 yılında Viyana…
Radyoaktif Sıçramalar
Günümüz dünyasının, birçok gereksinimi var. Bunlardan en önemlisi ise enerji gereksinimidir. Sıkıntının ne kadar büyük olduğunu, etrafımıza bakarak, daha açık söylemek gerekirse Ortadoğu’ya (belki de lanetli topraklara) bakarak rahatça görebiliriz. Enerji üretebilmek için birçok yöntem kullanılmaktadır. Bunların başında fosil yakıtlardan üretilen enerji gelmektedir. Milyonlarca ya da milyarlarca yıl önce çürümüş canlı kalıntılarından (bitkiler ve hayvanlar)…
USGS: Venezüella’nın Mevcut Petrol Rezervi 513 Milyar Varil
Venezüella, Ortadoğu dışında en büyük petrol rezervlerine sahip ülke. Amerikan Yerbilimsel Araştırmalar Kurumu (İng. USGS) tarafından hazırlanan bir çalışmada, Venezüella’nın Orinoco Petrol Kuşağı’ndaki mevcut rezervin düşünülenin iki katı olduğu ileri sürülüyor. USGS’nin yeni tahminine göre, bu bölge ortalama 513 milyar varil ham petrol rezervine sahip olabilir. Suudi Arabistan’da 260 milyar varil potansiyel petrol rezervi olduğu tahmin…
Fukuşima Kazasından Sonra Nükleer Enerji Politikası
Çernobil’den sonra yaşanan en büyük nükleer felaket olarak sayılan Fukuşima, Avrupa’nın enerji politikalarında bir dönüm noktası oldu. Avrupa Birliği (AB), nükleer enerjiden vazgeçilmesi konusunda ikiye bölündü. Zira Avrupalı politikacılar, ‘yüksek teknolojiye sahip Japonya gibi bir ülke bile bu risklerin önüne geçemiyorsa, biz de zorlanırız’ diye düşünmeye başladı. Almanya büyük bir adım atıp 2022 yılına kadar…
Cehenneme Açılan Kapı
Türkmenlerin “Cehenneme Açılan Kapı” adını verdiği, 35 yıldır için için yanan doğalgaz rezervi (/birikintisi, yığını), sondaj yapan yerbilimciler tarafından bulundu. (bkz. Şekil 1, 2) Bu rezerv, kamp alanındaki sondaj malzemelerinin yerin dibine gitmesi sonucu bulundu. Yeraltındaysa, büyük bir mağaranın olduğunu düşünülüyor. Ne kadar doğalgazın yandığıysa bilinmiyor. Dünyada çapında da benzer olaylar yaşanmış. Çin, Hindistan, Rusya,…
Hidrolik Çatlatma Depremi Tetikler Mi?
Tahliye kuyularının yanı başındaki depremler sismik sükûneti bozuyor mu? Ohayo’ya İskoçya-İrlanda uyruklu göçmenlerin 18′inci yüzyılda yerleşmesinden beri bu şehir ve çevresinde herhangi bir sismik hareketlilik yaşanmadı. Ancak bu huzur ortamı geçen yıl 17 Mart’ta yaşanan düşük şiddetli iki depremle sona erdi. O günden bu yana çoğunluğu zarara yol açmayacak kadar zayıf olan 9 deprem daha meydana…
Güney Afrika Topraklarında Doğalgaz Avı
Yohannesburg ile Cape Kenti arasında bulunan, yaklaşık 1.200 kilometre uzunluğundaki Karoo bölgesinin büyük kısmını kaplayan bu çorak arazi (adı yerel dilde “susamış toprak” anlamına geliyor) çok az yağmur alıyor. Buna rağmen Shell ve diğer büyük enerji şirketleri bölgede, kuyu başına 3,7 milyon litre veya daha çok su isteyebilen yeni bir sondaj teknolojisi yardımıyla, binlerce doğalgaz…
Kuzey Kutbundaki Petrol ve Doğalgaz Rezervi Kimin Olacak?
Arktik* Bölge’de çeşitli petrol, doğalgaz ve altın yatakları olduğunun ortaya çıkmasıyla, bölge üzerinde hak iddia eden ülkeler arasında çekişmeler yaşanacağa benziyor. *TDK, arktik (sıfat, coğrafya, Fra. arctique) için, Kuzey Kutbu’yla ilgili, Kuzey Kutbu yakınında olan tanımını kullanıyor. İngiltere’deki Durham Üniversitesi’nin yaptığı harita çalışması, Arktik Bölge üzerinde bir ülkeye ait olan, ülkelerin hak iddia ettiği ya…
Devasa Barajların Getirisi ve Götürüsü
Barajlar; su taşkınlarını önlüyor, kuraklığa çare oluyor, çevreye dost bir enerji üretimi sağlıyor. Aynı zamanda birçok ülkede kalkınmanın bir anahtarı olarak görülüyor. Merkezi Paris’te bulunan Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu’nun (ICOLD) verdiği rakamlara göre, bugün tüm dünyada ortalama 45.000 büyük baraj projesi bulunuyor. Enerji üretimi ve tarım alanlarının sulanması açısından önemli bir alternatif olan hidroelektrik santralleri…
