11 Mart 2011’de Mw=9 büyüklüğündeki Tohoku depreminin tetiklediği tsunami, Fukuşima Daiçi Nükleer Santrali‘nde büyük hasara ve ardından yıkıcı bir çekirdek erimesine yol açtı. Bu olayın ardından santralden sızan radyoaktif maddeler çevreye yayıldı.
O tarihten bu yana Japon hükümeti, radyoaktif kirliliğin çevre üzerindeki etkilerini azaltmak amacıyla dekontaminasyon ve rehabilitasyon çalışmalarını sürdürmektedir. Bu kapsamda, geri dönüşüm amacıyla santral yakınındaki açık hava depolama alanlarında 14 milyon metreküp düşük seviyede radyoaktif toprak biriktirilmiştir. Japon halkı ise radyoaktif kirlilikten arındırılmış toprağın yeniden kullanımına ilişkin kaygılarını sürdürmektedir. Hükümete göre, topraktaki radyoaktif sezyum içeriğinin kilogram başına 8.000 bekerel’i (Bq/kg) geçmemesi, yeniden kullanım için yeterli kabul edilmektedir. Bu sınır, arındırılmış toprağın yakınında bulunan bireylerin maruz kalabileceği yıllık ek radyasyon dozunun 1 milisievert’i (mSv/yıl) aşmaması amacıyla belirlenmiştir. Bu değer, uluslararası halk sağlığı açısından maruz kalınan radyasyon standardıyla örtüşmektedir.
19 Temmuz 2025’te, Japonya Başbakanlık Ofisi’nin ön bahçesindeki çim alanda ilk deneme gerçekleştirildi. Fukuşima’dan getirilen, dekontamine edilmiş ancak hâlâ düşük düzeyde radyoaktivite içeren iki metreküp toprak, bahçede 60 santimetre derinliğe temel malzeme olarak serilmiş; üzerine ise en az 20 santimetre kalınlığında normal toprak örtülmüştür. Bu uygulama, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından onaylanan bakanlık güvenlik yönergelerine dayanmaktadır. Ayrıca, kullanılan toprağın santral sahasının içinden alınmadığı belirtilmiştir.
Gömülen topraktaki radyoaktif sezyum yoğunluğu, kilogram başına 6.400 bekerel’dir ve bu değer hükümetin yeniden kullanım standardı dâhilindedir. Çevre Bakanlığı, ön bahçe çevresindeki radyasyon seviyelerini haftada bir ölçerek sonuçları resmi internet sitesinde yayımlayacaktır.
Hükümet, nihai bertaraf hacmini olabildiğince azaltmak amacıyla düşük seviyede radyoaktif toprakları kamu altyapı projeleri ve benzeri çalışmalarda kullanmayı planlamaktadır. Yasa gereği, Fukuşima Eyaleti’nde dekontaminasyon sırasında kaldırılan toprak, geçici depolamayı takiben 2045 yılına kadar eyalet dışına taşınarak bertaraf edilecektir.
Bakanlık yetkilileri, ilk kez uygulanan bu yöntem ile kamuoyunda dekontamine toprağın kullanımına yönelik endişelerin azalmasını umduklarını ifade etmiştir. Ancak verilen güvencelere rağmen, kamuoyunda ciddi bir huzursuzluk devam etmektedir. Hükümet, daha önce Tokyo ve çevresindeki bazı kamu parklarında bu toprağın çiçekliklerde denenmesine yönelik planlarını, kamuoyundan gelen tepkiler üzerine iptal etmek zorunda kalmıştı.
Kaynakça
AP. 2025. Slightly radioactive Fukushima soil is used at Japanese prime minister’s office to prove safety
NHK. 2025. Low-level radioactive soil in Fukushima arrives at PM’s office grounds for reuse
JÇB. 2025. The Managed Recycling at the Prime Minister’s Office, Japon Çevre Bakanlığı (環境省, Ministry of the Environment Government of Japan)
SCMP. 2025. Radioactive Fukushima soil sent to Japanese PM’s office in bid to ease radiation fears
Atıf
Güler, B. 2025. Fukuşima’da Radyoaktif Kirlenmeye Maruz Kalan Toprağın Dekontaminasyon Süreci
