İsviçre’nin St. Gallen şehri yakınlarında, jeotermal kaynaklar için yapılan sondaj çalışması depreme neden oldu. 140 santigrat derece sıcaklıktaki termal akışkana ulaşmak için yerin 4.000-4.500 metre derinliğinde yapılan sondaj sonrası bölge, 3,6 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Bazı binalarda ufak hasarlar oluştuğu bildirildi.
Bu yüzden, İsviçre’nin yenilenebilir enerji atağı, meydana gelen deprem nedeniyle duraksamaya girdi. Deprem sonrası daha fazla araştırma yapılması için jeotermal sondaj projesi geçici bir süre durduruldu. Sismologların çalışmaları sonucu, St. Gallen bölgesinde jeotermal sondaj yapılırken meydana gelen deprem sonrası artçı sarsıntıların 581 olduğu saptandı.
Stefan Wiemer (İsviçre Sismoloji Servisi): “Düzenli sismik şokların aslında en küçükleri olduğunu kavradık. Buradaki ana problem hasar verici depremlerden uzak kalabilmek. Maalesef bu konuda bir deneyimimiz yok.” Jeotermal sondajlarda ortaya çıkan sismik hareketlenmeler başka ülkelerde de sık gözleniyor. Almanya’nın Staufen şehrinde oluşan çatlaklar da yine bir jeotermal kazı sırasında ortaya çıkmıştı.
Almanya’da Münih yakınlarında bulunan yeşil enerji üretim tesisinde çalışmaların fikir babası Erwin Knapek yer altında her türlü riskin bulunduğunun altını çiziyor: “Sismik şok riskiyle yaşamak durumundayız. Bunların çoğu hissedilemeyecek kadar küçükler; ama arada büyük olanlarını da yaşamıyor değiliz. 3,4 veya 3,6 şiddetinde artçılar yaşanabiliyor; ancak çevreye zarar vermiyorlar. Bu her sondajda yüzleştiğimiz bir risk.”
Jeotermal enerji kullanımı için yeteri kadar derinliğe inilmesi gerekiyor ve 140 santigrat dereceyi aşkın su veya gazın çıkarılması esas alınıyor. Bu sıcaklıktaki kaynak daha sonra elektriğe çevriliyor. Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısı kaynaklarının oluşturduğu enerjiden doğrudan yaralanmayı esas alan jeotermal enerji, sismik risklere gebe bir kaynak olarak biliniyor.
Uzmanlara göre, İsviçre’nin jeotermalden elektrik üretme potansiyeli çok yüksek. 2006-2007 yıllarında İsviçre’nin ilk jeotermal enerji santrali projesi iptal edilmişti. Çünkü, sondajların Basel yakınlarında bir dizi depreme sebep olduğu saptanmıştı. Hatta bazı sarsıntıların, 3′ten büyük olduğu ölçülmüştü.
2011′de İsviçre meclisi 2034 yılına kadar nükleer santrallerin kapatılmasını onaylamış ve alternatif araştırmalara öncelik kararı almıştı. Jeotermal bu seçeneklerden biriydi; fakat yaşanan jeotermal kökenli depremler, güvenlik-maliyet-fizibilite kaygılarını artıracağa benziyor.
Yenilenebilir, sürdürülebilir, tükenmez, ucuz, güvenilir, çevre dostu, yerli ve yeşil bir enerji türü olan jeotermal enerji; Türkiye’de Aydın, Denizli ve Çanakkale şehirlerinde kullanılıyor.
Mikrobeben nahe der Tiefbohrung St. Gallen aufgezeichnet
St Gallen Mikrobeben 14. bis 18. Juli 2013
Beim geplanten Geothermieprojekt St. Gallen werden derzeit Test- und Stimulationsmassnahmen in geothermischen Reservoirgesteinen in einer Tiefe von 4000 – 4500 Metern durchgeführt. Unter Druck wird dabei für einige Stunden verdünnte Salzsäure in das Gestein in der Nähe des Fusspunkts der Tiefbohrung Sankt Gallen GT-1 eingebracht, um das Bohrloch von Bohr- und Gesteinsresten zu reinigen und dieses hydraulisch besser an das umgebende Gestein anzukoppeln. Der Schweizerische Erdbebendienst (SED) überwacht diese Arbeiten mit einem dichten Netz von sechs Erdbebenstationen, im Rahmen des Projektes GeoBest und in Zusammenarbeit mit den Sankt Galler Stadtwerken (sgsw) und dem Bundesamt für Energie.
Ziel der Überwachung ist es einerseits, die mechanischen und chemischen Prozesse bei Tiefbohrungen besser zu verstehen. Andererseits kann der SED die sgsw so frühzeitig auf ungewöhnliche seismische Aktivität hinweisen.
Seit dem Beginn des Testprogramms am 14. Juli 2013 hat der SED wie erwartet einige Mikrobeben registriert, die im Bereich des Fusspunktes der Tiefbohrung lokalisiert werden konnten. Die Mikrobeben sind so klein, dass sie nur an den Stationen des speziell für die Überwachung errichteten Netzwerkes aufgezeichnet werden konnten. Für das stärkste Beben, am 14. Juli 2013 um 12:06:35 (UTC), wurde eine von Lokalbebenmagnitude (Richterskala) von ML=0.9 bestimmt. Beben dieser Grösse können von Menschen nicht verspürt werden.
Aufgrund der geringen Stärke und der daher recht schwachen Signale ergeben sich Unsicherheiten in der Lokalisierung von ungefähr einem Kilometer. Die sehr grosse Ähnlichkeit der Seismogramme, wie sie z.B. an der Bohrlochstation SGT00 beobachtet werden (siehe Abbildung), deutet darauf hin, dass die Erdbeben in einem Abstand von wenigen 100 Metern voneinander aufgetreten sind.
Neben den lokalisierbaren Mikrobeben, die auf den Erdbebenlisten des SED aufgeführt sind, wurden über 40 weitere Kleinsterdbeben an der Bohrlochstation SGT00 aufgezeichnet, die in 205m Tiefe direkt über dem Fusspunkt der Tiefbohrung GT-1 eingerichtet wurde. Diese Erdbeben gehören zu den kleinsten jemals in der Schweiz registrierten Erdbeben. Die von ihnen ausgesandten Erdbebenwellen sind ca. 500 mal kleiner als jene des bisher stärksten Bebens der Sequenz (siehe oben) und haben Lokalmagnituden im negativen Bereich (bis ML ~ -1.0).
Die derzeit beobachtete Seismizität im Bereich der Geothermiebohrung GT-1 entspricht bisher den Erwartungen und stellt somit unserer Einschätzung nach keinen Grund zur Beunruhigung dar. Der SED wird die detailliert seismische Überwachung auch in den nächsten Monaten weiter führen.
Ayrıntılar
Euronews, ‘Deprem etkisi yaratan sondaj çalışması’, 30 Temmuz 2013
Euronews, Jeotermal enerji depreme yol açıyor, 30 Temmuz 2013
Euronews, Geothermal plans halted after earthquake, 5 Ağustos 2013
Geni, Geothermal Energy in Switzerland, 5 Ağustos 2013
Popsci, Does Geothermal Power Cause Earthquakes?, 5 Ağustos 2013
SED, Chronologie Erdbeben Geothermieprojekt St. Gallen, 5 Ağustos 2013
