Kanada’daki bir kurşun-çinko madeninde tarih öncesi dönemden kalma su bulundu. Suyun 1,5 milyar yıllık olduğu belirtiliyor.
Sülfür cevherlerinde bulunan suyun daha önce yüzeyde olduğu ve zamanla kayaların arasından sızıp yeraltında biriktiği düşünülüyor. Laboratuvar incelemeleri devam eden suyun şimdiye kadar bulunan en yaşlı su olduğu belirtiliyor. Ayrıca suyun içinde mikroorganizma bulunup bulunmadığını belirlemek için test yapılıyor.
Nature (Doğa) dergisinde yayımlanan makaleye göre, Ontario eyaleti kenti yakınlarındaki Timmins bölgesindeki madende çalışma yapan biliminsanları, yerin 2,4 kilometre derinliğinde bulunan suyun hâlâ hidrojen ve metan gibi gazlar açısından zengin olduğunu keşfetti.
Daha önce Güney Afrika’da milyonlarca yıl öncesine ait su bulunmuş. Güney Afrika’daki su da bazı mikroplara rastlanmış. Güney Afrika’daki su ile yeni keşfedilen su benzer kimyasal yapıya sahipmiş.
İzotopik içeriği tuhaf olan suyun içinde bulunacak mikroorganizmalar, tarih öncesi dönemde hakkında bilgi verecek.
Makale
Deep fracture fluids isolated in the crust since the Precambrian era
Minerallerin içinde kapanım (inklüzyon) olarak hapsolmuş sıvılar milyarlarca yıl öncesine dayanabilir ve mineral oluşumu zamanındaki sıvı kimyası ile çevresel koşulların kaydını koruyabilir. Ancak, minerallerin yüzeylerinde ya da çatlaklarda (çatlak sıvıları) benzer sürede kalmış olan sulu sıvılar daha önce tanımlanmamıştır. Düşük bağlantılılık gösteren temel kayaç (basement) sistemlerinden çatlak sıvılarının dışarı atılması, gevrek kabuğun deformasyonu ve çatlaması yoluyla gerçekleşir. Bu sürecin fraktal (kendi benzeri) doğası, belirli bir ölçekte, kabuğun en eski tarihine ait birbirine bağlı sıvı ceplerini korumak zorundadır. Güney Afrika’daki bir altın madeninde, yüzeyin 2.8 kilometre altında bulunan böyle bir sistemde, onlarca milyon yıl boyunca fotosferden izole kalmış sıvılar içinde mevcut olan kemoototrofik mikroplar tespit edilmiştir. Benzer kimyasal özelliklere sahip derin çatlak sıvıları, Kanada Prekambriyen Kalkanı’nın Timmins, Ontario bölgesindeki bir madende de bulunmuştur. Burada gösteriyoruz ki, Timmins madenindeki sıvılarda gözlenen 124Xe, 126Xe ve 128Xe fazlalıkları, antik atmosferdeki ksenon izotoplarındaki değişimlerle ilişkilendirilebilir ve bu sıvının ortalama minimum kalma süresi yaklaşık 1.5 milyar yıl olarak hesaplanabilir. Daha eski bir sıvı sistemine dair başka bir kanıt ise 129Xe fazlalıklarıdır. Bu fazlalıkların, belirgin bir manto katkısı olmaması nedeniyle, büyük olasılıkla tortullardan kaynaklandığı ve yaklaşık 2.64 milyar yıl önceki mineralizasyon sırasında ya da hemen sonrasında işleyen sıvı göçü süreçleriyle açığa çıkarıldığı düşünülmektedir. Ayrıca, kapalı sistemde kalmış radyojenik soylu gazların (⁴He, ²¹Ne, ⁴⁰Ar, ¹³⁶Xe) kalış sürelerini de sunuyoruz. Farklı soylu gazların birlikte gösterdiği üzere, antik su cepleri kabukta meydana gelen çatlama süreçlerinden sağ çıkabilir ve milyarlarca yıl boyunca kabuk içinde varlıklarını sürdürebilir.
Ayrıntılar
BBC, Deep Canadian mine yields ancient water, 17 Mayıs 2013
Nature, Reservoir deep under Ontario holds billion-year-old water, 17 Mayıs 2013
Manchester Uni., Billion-year-old water could hold clues to life on Earth and Mars, 17 Mayıs 2013
NTVMSNBC, Dünyanın en eski suyu bulundu, 17 Mayıs 2013
