Şili‘nin orta kesiminde 8,8 büyüklüğünde deprem meydana geldi. USGS’ye göre deprem yerin 35 kilometre altında meydana geldi. Aynı kuruma göre, depremin merkez üssünün, Concepcion’un 115 kilometre kuzeydoğusunda ve başkent Santiago’nun 325 kilometre güneybatısında olduğu belirtildi. Şili Cumhurbaşkanı Verónica Michelle Bachelet Jeria depremden etkilenen çevreleri “felaket bölgesi” ilan etti ve serin kanlı olma çağrısı yaptı.
Dünya tarihinin kayıtlara geçen en şiddetli 7. depremi
Ölü sayısı şimdilik 700
İki milyon kişi etkilendi
Çoğu eski 1,5 milyon ev hasar gördü
ABD’li bir şirkete göre afetin bilançosu 15-30 milyar dolar
Bu rakam Şili’nin gayrısafi yurtiçi hasılasının %10-20’si
Şili‘de 22 Mayıs 1960‘da aynı bölgede meydana gelen 9,5 büyüklüğündeki depremde 1655 kişi ölmüş, 2 milyon kişi evsiz kalmıştı. Depremden sonra çıkan tsunamide (~ kıyı dalgasında veya dev dalgada) Havai, Japonya ve Filipinler’de ölenler olmuş, ABD’nin batı kıyıları zarar görmüştü.
Tectonic Summary
This earthquake occurred at the boundary between the Nazca and South American tectonic plates. The two plates are converging at a rate of 80 mm per year. The earthquake occurred as thrust-faulting on the interface between the two plates, with the Nazca plate moving down and landward below the South American plate.Coastal Chile has a history of very large earthquakes. Since 1973, there have been 13 events of magnitude 7.0 or greater. The February 27 shock originated about 230 km north of the source region of the magnitude 9.5 earthquake of May, 1960 – the largest instrumentally recorded earthquake in the world. This magnitude 9.5 earthquake killed 1655 people in southern Chile and unleashed a tsunami that crossed the Pacific, killing 61 people in Hawaii, Japan, and the Philippines. Approximately 870 km to the north of the February 27 earthquake is the source region of the magnitude 8.5 earthquake of November, 1922. This great quake significantly impacted central Chile, killing several hundred people and causing severe property damage. The 1922 quake generated a 9-meter local tsunami that inundated the Chile coast near the town of Coquimbo; the tsunami also crossed the Pacific, washing away boats in Hilo harbor, Hawaii. The magnitude 8.8 earthquake of February 27, 2010 ruptured the portion of the South American subduction zone separating these two massive historical earthquakes.
A large vigorous aftershock sequence can be expected from this earthquake.
Bir deprem, dünyanın mevcut kütlesinin bir bölümünü dünyanın eksenine doğru iterek gezegenin daha hızlı dönmesine yol açabileceği gibi kütleyi eksenden uzaklaştırarak gezegeni yavaşlatabileceği belirtiliyor.
Şili’de meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki deprem, Dünya’nın kendi etrafındaki dönüş süresini, yani bir günü kısaltmış. NASA uzmanlarından Richard Gross ve çalışma arkadaşları tarafından karışık bir modelleme ile yapılan hesaplamalara göre, dünyanın bir günü 1,26 mikrosaniye kadar kısaldı. Saniyenin milyonda biri mikrosaniye olarak adlandırılıyor (1 mikrosaniye=1/1000000 saniye).
NASA’nın yaptığı ön araştırma, Şili’deki deprem sonucu dünya ekseninin ne ölçüde kaymış olduğunu ortaya koyuyor. Bu araştırmada dünya ekseninden kasıt, dünyanın Kuzey-Güney doğrultusundan 10 metre ötede ve dünyanın kütlesinin eşitlendiği eksen. Yapılan hesaplar sonucu dünyanın ekseninde 2,7 miliarksaniye yani 8 santimetrelik (3 inçlik) bir kayma olduğu belirlendi. Bu kayma bir dünya günü süresindeki kısalmayı da beraberinde getirdi.
Araştırmayı yürütenlerden Gross’a göre, aynı hesaplama modeli 2004′teki 9,1′lik Sumatra Depremi’ne uygulanacak olursa, o depremde de bir dünya gününün 6,8 mikrosaniye kısaldığı ortaya çıkıyor. Sumatra depreminin yol açtığı eksen kayması 2,32 miliarksaniye yani 7 santimetre (2.76 inç) değerinde.
2010 Şili Depremi’nin, 2004 Sumatra Depremi kadar şiddetli olmamasına rağmen daha büyük bir eksen kaymasına sebep olması iki nedene dayandırılıyor. Birincisi, Sumatra Depremi ekvatora yakın bir noktada meydana gelirken, Şili Depremi’nin güney yarımkürenin orta enlemlerinde oluştu. Bu da son depremin dünyanın ekseni üzerinde daha etkili olması sonucunu doğuruyor. İkinci sebep olarak da, Şili Depremi’nin meydana geldiği fayın, Sumatra Depremi’ni üreten faya göre dünyanın merkezine daha dik bir açıyla yöneliyor olmasını gösteriliyor.
Kaynakça
AA. 2010. ŞİLİ DEPREMİ GÜNÜ KISALTMIŞ OLABİLİR, Bilim Teknoloji, Anadolu Ajansı, Nev York, Amerika Birleşik Devletleri, http://www.aa.com.tr/tr/sili-depremi-gunu-kisaltmis-olabilir-2.html, 4 Mart 2010 tarihinde ulaşılmıştır.
Buis, A., 2010. Chilean Quake May Have Shortened Earth Days, Jet Propulsion Laboratory, Pasadena, California, United States of America, http://www.jpl.nasa.gov/news/features.cfm?feature=2504, accessed at March 4th 2009.
NTVMSNBC, 2010. Şili depremi günleri kısalttı, Genel, Dünya, NTVMSNBC, İstanbul, Türkiye, http://www.ntvmsnbc.com/id/25064117, 4 Mart 2010 tarihinde ulaşılmıştır.
USGS, 2010. Magnitude 8.8 – OFFSHORE MAULE, CHILE, United States Geological Survey, Reston, Virginia, United States of America, http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2010/us2010tfan, accessed at February 27th 2010.
