Sistem – YERBİLİMLERİ

Grönland’daki Petermann Buzulu’ndan Dev Bir Parça Koptu

Grönland’daki Petermann Buzulu’ndan Dev Bir Parça Koptu

Bahadır Güler1 saat ago1 saat ago04 mins

Kuzey Kutbu’nun 1000 kilometre (km) güneyinde, Grönland’daki kuzeybatı sahilindeki Petermann Buzulu’ndan, 251-253-260 (!) km² (kilometrekare) büyüklüğünde bir buz tabakası koptu. Delaware Üniversitesi’nden (ABD) Andreas Münchow‘a göre bu parçalanma, 1962 yılından bu yana Kuzey Kutbu’ndan kopan en büyük Arktik buzdağı kütlesini oluşturuyor. arktiksıfat, coğrafya Fransızca arctiqueKuzey Kutbu’yla ilgili, Kuzey Kutbu yakınında olan.—TDK Kopan parçanın kışın yeniden donmaması halinde buzdağının Grönland ve Kanada arasındaki denize…

ESA: Dünya’nın Bilinen En Kapsamlı Yerçekimi Haritası

ESA: Dünya’nın Bilinen En Kapsamlı Yerçekimi Haritası

Bahadır Güler1 gün ago06 mins

Avrupa Uzay Kurumu‘nun (ESA) yerküreyi daha iyi gözlemlemek için giriştiği iddialı bir projenin parçası olan yerçekimi haritası, Norveç’te düzenlenen Yaşayan Gezegen Sempozyumu’nda (ESA Living Planet Symposium 2010) sunuldu. Üretilen renkli harita yer çekiminin dünya üzerinde her yerde varolan ama çok ufak farklılıklar da içeren etkisini gözler önüne seriyor. Haritada kırmızı renkler ortalama yerçekimi yüzeyinin üstünde,…

Afar Rift Vadisi Yeni Bir Okyanusun Doğuşuna Tanık Oluyor

Afar Rift Vadisi Yeni Bir Okyanusun Doğuşuna Tanık Oluyor

Bahadır Güler2 gün ago2 gün ago04 mins

Biliminsanları Afrika kıtasında yeni bir okyanusun doğumuna tanık olunduğunu söylüyor. Etiyopya’da 2005 yılında açılmaya başlayan 60 kilometre uzunluğundaki yarık bu zamandan beri yavaş yavaş genişliyor. Araştırmacılar, ileride Afrika kıtasının bu noktada ikiye bölüneceğini düşünüyor. Ama bu sürecin yaklaşık 10 milyon yıl alacağı tahmin ediliyor. Yerbilimciler (jeologlar), Etiyopya’nın ücra bir köşesinde yer alan Afar bölgesinde gözlemledikleri karşısında hayrete…

Dünya’nın En Yüksek Noktası Olan Everest’in Zirve Yüksekliği 8.848 Metre

Dünya’nın En Yüksek Noktası Olan Everest’in Zirve Yüksekliği 8.848 Metre

Bahadır Güler2 gün ago2 gün ago04 mins

Uzun süredir Everest’in yüksekliği (yükseltisi, rakımı) konusunda anlaşamayan Çin ile Nepal nihayet bir uzlaşmaya vardı. İki ülkenin sınırları boyunca uzanan dünyanın en yüksek dağının yüksekliğinin 8.848 metre olduğuna karar verildi. Çinli yetkililer, kaya yüksekliğini ölçmek gerektiğini söylerken, Nepalliler ise Everest’in üzerindeki kar tabakasının da hesaba katılması gerektiğinde ısrar ediyordu. Nepal’in başkenti Katmandu’da bir araya gelen temsilciler, sonuçta…

Jeolojik Takvimde “Antroposen” Sesleri Yükseliyor

Jeolojik Takvimde “Antroposen” Sesleri Yükseliyor

Bahadır Güler2 gün ago2 gün ago09 mins

İnsanoğlunun çevre, iklim kısaca Dünya üzerindeki etkilerinin milyonlarca yıl sürecek değişimlere neden olup olmadığı tartışmaları süre dursun, sanayi devrimi ile yeni bir döneme girdiğimizi savunan kesimin sesi biraz daha gür çıkmaya başladı. Aralarında bir Nobel Ödülü sahibinin de bulunduğu dört bilimci tekrar, dünyanın yeni bir jeolojik (yerbilimsel) döneme girdiğini savunarak, bu çağa Antroposen (Yeni İnsan, İnsan Çağı)…

Jeolojinin Diyalektiği

Jeolojinin Diyalektiği

Bahadır Güler5 gün ago4 gün ago065 mins

“Ayaklarımızın altındaki yeryüzü kadar katı” diye bir İngiliz deyişi vardır. Ne var ki bu rahatlatıcı deyişin gerçekle ilgisi yoktur. Ayaklarımızın altındaki dünya sanıldığı kadar katı değildir. Kayalar, sıradağlar ve hatta kıtalar sürekli bir hareket ve değişim durumundadırlar, bu sürecin gerçek doğası ancak bu yüzyılın son yarısında anlaşılmaya başlanmıştır. Jeoloji, gezegenimizin içinde ve üzerinde gerçekleşen tüm…

Granit

Granit

Bahadır Güler7 gün ago7 gün ago07 mins

Granit, başlıca kuvars ve alkali feldispat içeren ve tüm feldispatlarının içindeki plajiyoklaz miktarının %10-65 arasında bulunduğu, asidik (felsic) bileşimli, derinlik (plutonic, intrusive) kayacıdır. (Erkan, 2006) Granit’in kimyasal içeriğinin ortalama değeri, dünya genelinde yapılan, 2485 çözümlemeye[1] göre SiO2 (% 72.04), Al2O3 (% 14.42), K2O (% 4.12), Na2O (% 3.69%), CaO (% 1.82), FeO (% 1.68), Fe2O3 (% 1.22), MgO (%…

Denizli’de Homo Erectus Fosili Bulundu

Denizli’de Homo Erectus Fosili Bulundu

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago05 mins

Denizli’deki travertenlerde (/pamuktaşlarında), rastlantı sonucu bulunan kafatası örneğinin, bir erkeğe ait, 500 bin yıllık, Homo erectus fosili olduğunu belirlendi. Fosil, insanların dünyaya dağılışı konusunda önemli bilgiler vermenin yanı sıra, bilinen en eski tüberküloz (verem) vakası olarak da tıp tarihinde yerini aldı. (Boyacı, 2007; NTVMSNBC, 2007) Fosil üzerinde çalışan biliminsanları, Mehmet Cihat Alçiçek (Pamukkale Üniversitesi), Mehmet Özkul (Pamukkale…

Fosil Depremlerin Gizemi

Fosil Depremlerin Gizemi

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago07 mins

Kolorado Eyalet Üniversitesindeki araştırmacılar, günümüzde meydana gelen ve gelecekte de meydana gelecek depremlerin, nasıl ve neden meydana geldiğini daha iyi anlayabilmek için, antik (/eski) zamanlarda meydana gelen antik depremler (/fosil depremler) üstünde çalışma yürütüyor. Kolorado Eyalet Üniversitesinden, yerbilimci Doç. Dr. Jerry Magloughlin, [çn. eşsiz] fosil depremlerin meydana geldiği kayaçların üzerinde çalışıyor. Bu çalışma sonucu, günümüzdeki…

Yer Sisteminin Merkezine Doğru

Yer Sisteminin Merkezine Doğru

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago013 mins

NASA, yerin ağırlık merkezini kesine yakın derecede belirlemek ve buna bağlı olarak Dünya’nın gerçek dönüş hızını hesaplamak için yeni bir projeye başladı. Proje geliştiricisi Donal F. Argus‘a göre, bu orijinal teknik sayesinde yer sistemini oluşturan bir çok döngü hakkında daha kolay veri elde edilebileceği gibi, daha kolay fikir yürütülebilecek. Referans sistemi temel alınarak, atmosferde ve uzayda…

Avrupa, 2024’te Dünyanın En Hızlı Isınan Kıtası Oldu

Avrupa, 2024’te Dünyanın En Hızlı Isınan Kıtası Oldu

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago022 mins

Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S) ile Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Avrupa İkliminin Durumu üzerine ikinci ortak yıllık raporlarını yayımladı. Avrupa, 2024’te dünyanın en hızlı ısınan kıta oldu. Avrupa’da iklim değişikliğinin etkileri açıkça görülmektedir. 2024 yılı Avrupa için kayıtlara geçen en sıcak yıl olmuştur; özellikle kıtanın orta, doğu ve güneydoğu bölgelerinde sıcaklık rekorları kırılmıştır. Fırtınalar sıklıkla…

Yeni Dinozor Cinsi: Albertaceratops nesmoi

Yeni Dinozor Cinsi: Albertaceratops nesmoi

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago08 mins

Günümüzden yaklaşık 77–78 milyon yıl[1] önceki zaman diliminde yaşamış, yeni bir boynuzlu dinozor cinsi bulundu. Kanada’nın Güney Alberta bölgesinde bulunan kafatası fosiliyle (bkz. Şekil 1) birlikte bu esrarengiz hayvanların evrimsel tarihi tekrar yazılıyor. Yeni cinsin kafatası örneği, Kanada’nın Güney Alberta yakınlarındaki Badland[2] bölgesinde bulunan Milk nehri[3] boyunca uzanan ve Montana sınırına yakın bir bölgede bulundu. 6 metre genişliğe…

Volkanlar (Yanardağlar) Nasıl Çalışır?

Volkanlar (Yanardağlar) Nasıl Çalışır?

Bahadır Güler1 hafta ago09 mins

Depremler ve kasırgalar genelde en yıkıcı doğal afet gibi görünseler de, volkanlar daha geniş-erimli etkiler üretebilirler. Filipinler’deki Pinatubo Volkanı’nın 1991 yılında yarattığı gibi, bir volkan tüm gezegeni çevreleyen bir sülfürik asit bulutu üretebilir. Volkanlar, mağma odalarının, bir diğer deyişle erimiş kızgın gereç hücrelerinin kaynayıp yüzeye çıkmasıyla oluşur. Bu mağma odaları, örtü kayacındaki bir çatlak ya…

Heart Dağı Yarım Saatte Yerdeğiştirdi

Heart Dağı Yarım Saatte Yerdeğiştirdi

Bahadır Güler1 hafta ago05 mins

Bilim insanları, Montana-Wyoming (ABD) sınırındaki bir dağın bir zamanlar yarım saat içinde 62 mil (yaklaşık 100 km) taşındığını ve bunun başka yörelerde de tekrarlanmış olabileceğini belirtmekteler. Heart Dağı’nın doruğundaki kayaçlar tabanındakilerden 250 milyon yıl daha yaşlıdır. Bu, doruğun ve tabanın başlangıçtan beri birarada bulunmamış olduklarını düşündürür. Dağın günümüzdeki konumuna göçü, yıllar boyunca bilim insanları için…

Altın Madenindeki Yaşam

Altın Madenindeki Yaşam

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago010 mins

Johannesburg yakınlarındaki Mponeng altın madeninde radyasyon ve sülfürle beslenen bakteri türüne rastlanıldı. Güney Afrika Cumhuriyeti bu tür bakterilerin bulunduğu ilk yer mi? Altın Madeni Güneş Etkisinden Uzak Yaşam İçeriyorGüney Afrika’daki bir altın madeninin derinliklerinde güneş etkisinden tümüyle bağımsız yaşayan bilinen ilk (!-ilk örnek olduğu kuşkulu; Ballard 1990′larda “Oşinografi’de Araştırmalar” adlı yapıtında Güney Amerika açıklarında, Pasifik’teki…

Dağ-Oluşumu Düşünüldüğünden Daha Hızlı!

Dağ-Oluşumu Düşünüldüğünden Daha Hızlı!

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago06 mins

Dağlar, karanlıklardan yavaşça yükselmelerini kavramayı güçleştirecek ölçüde yaşlı ve oluşum dönemleri belirsiz gibi görünmekteler. Jeologlar (yerbilimciler) uzunca bir süreden beri bu süreci (dağ-oluşum sürecini) yavaş, öğütücü ve sıcak bir süreç olarak modellemekteler. Ancak, yeni bir bulgu bu oluşum sürecinin düşünüldüğünden daha hızlı ve daha soğuk olduğunu düşündürmekte. Yeni Güney Galler Üniversitesi’nden Bas Hensen, “Dağ-oluşumunun bir yolu,…

Doğayı Okumuş, Anlamış Gerçek Bir Yenidendoğuş Adamı: Cesare Emiliani (1922-1995) ve Zaman

Doğayı Okumuş, Anlamış Gerçek Bir Yenidendoğuş Adamı: Cesare Emiliani (1922-1995) ve Zaman

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago037 mins

Cesare Emiliani Kimdir?İzotop jeokimyası[1] ve paleoklimatoloji[2] topluluğunun en yaratıcı-üretici simalarından biri olan Cesare Emiliani, 1922 yılında İtalya’nın Bologna kentinde doğdu. Bologna Üniversitesi‘nde jeoloji okuduktan sonra aynı üniversitede mikropaleontoloji[3] konusundaki doktora çalışmasını 1945 yılında tamamladı. 1946-1948 yılları arasında Floransa’da mikropaleontolog olarak çalıştı ve bu arada Bolonga yakınlarındaki Kretase[4] yaşlı killi birimlerle, Faenza yakınlarındaki Pliyosen[5] yaşlı birimlerin foraminifer taksonomisi ve stratigrafisi üzerine çok…

Kayaçlarda Doğal Elektrik Gerilimi

Kayaçlarda Doğal Elektrik Gerilimi

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago031 mins

Ayrı ayrı kayaçlarda yürütülen tellür bazlı çalışmalar elektrik özdirencinin ya da doğal elektrik geriliminin var olduğunu açığa çıkardı. Bu enerjinin asıl kaynağı günümüzde hala bilinmiyor; ancak, kayaçların elektrik üretiminin günlük çevrimlerin, gökcisimleri çevrimlerinin ve yüz(lerce) yılda bir olan değişimlerin etkisinde kaldığı gerçeği, bu enerjinin kozmik kökenli olduğunu düşündürmekte. “Yeryuvarındaki kayaçların gerçekte kozmik enerjiyi -çektiği-” açıklaması…

Saatli Bomba!

Saatli Bomba!

Bahadır Güler1 hafta ago1 hafta ago07 mins

Dünyamız “Küresel Isınma” adlı bir tehdit altında… Peki bu tehdit ne kadar önemlidir? Herkes bunun kötü bir şey olduğunda hem fikir; fakat kimse olayın ciddiyetinin farkında değil. Bu tehdit kaba tabiri ile bir “saatli bomba” ve kurulmuş, patlamayı bekliyor. Öyle bir bomba ki eğer birşeyler zamanında düzeltilemezse, önümüzdeki yaklaşık 10 yıl gibi kısa bir süre…

Laboratuvarda Süper Makaslama Depremi Canlandırdılar

Laboratuvarda Süper Makaslama Depremi Canlandırdılar

Bulut Tortopoğlu2 hafta ago2 hafta ago05 mins

Fransa’da çalışan bir jeoloji araştırma ekibi, süper makaslama depremini oluşturan koşulları laboratuvar ortamında ilk kez canlandırdı. Ekip, Science dergisinde yayımlanan makalede, gözlenebilen süper makaslama olayını kontrol eden kesme dalgalarının daha hızlı yayılmasına neden olan kırık-çatlak koşullarını graniti sıkıştırarak tanımladı. Normal bir fayda, sismik dalgalar kırıklı yerkabuğundaki fayların bir sonucu olarak oluşurlar. Bu arada, yeryüzünün derinliklerinde kesme dalgaları meydana gelir; ama kesme dalgaları…

1
2